Kanada Futbol ligi CFL
Kuruluşunun bu yıl 60. Yıldönümü kutlayan Kanada Profesyonel Futbol Ligi, 19 Ocak 1958 günü, Interprovincial Rugby Football Union (1907) ve Western Interprovincial Football Union (1936) liglerinin birleşmesiyle bugünkü ismini almıştır: CFL.
9 takımdan oluşan lig, her yıl Haziran ortası başlamakta, Kasım ayının sonunda yapılan Grey Cup finaliyle son bulmaktadır. 21 maçtan oluşan normal sezon sonunda, ilk 6 sırada yer alan ekipler playoff oynama hakkı kazanırlar. Eleme usulü yapılan karşılaşmalar sonunda ise, tüm ülkenin odaklandığı final gecesiyle Grey Cup sahibini bulur.
Orijinalinde Kanada Büyükler Amatör Buz Hokeyi Ligi için tasarımı yapılan bu kupa, ismini zamanın Kanada Genel Valisi Earl Grey’den almıştır. Daha sonra bu ligin şampiyonuna verilen kupanın ismi Allan Kupası olarak kabul edilince, 1909 yılı itibariyle, zamanın (National Championship of Canadian Football) Kanada Ulusal futbol Şampiyonası kupası, Grey Cup olarak bugünkü ismini alır. Kupanın o zamanki maddi değeri kayıtlara 24 Kanada Doları olarak işlenirken, bugünkü değeri yaklaşık 75.000 Kanada Doları’dır.
Gümüşten yapılan kadeh biçimli bu kupanın tabanına, kupayı kazanan takım oyuncularının ve teknik heyetin isimleri tek tek kazınır. Ve bu kupayı kazanan ekip oyuncuları, o yıl boyunca kupayı dönüşümlü şekilde saklamayı hak ederler. Bazıları seçimlerini bağış kuruluşlarına yardım amaçlı geceler düzenlemekten yana kullanırken, bazıları ise dansözlü barlarda kutlama yapmayı tercih ederler.
*** 105 yıllık süre içerisinde, isminin verilmesindeki üvey-evlatvari tutumdan olsa gerek, şanssızlıklar kupanın yakasını bir türlü bırakmamıştır. Şampiyonluk seremonisi ve kutlamaları sürecinde, kupa 4-5 defa onarımı güç olacak şekilde kırılmış, 1950’lerde çıkan bir yangında bin bir zorlukla kurtarılabilmiş, polis kayıtlarına göre de onlarca defa çalınmış ya da çalınmaya teşebbüs edilmiştir. Hatta ve hatta rehin bile alınmış olan kupa, iki defa Afganistan’daki Kanadalı askerlere moral amaçlı götürülmüş, her ikisinde de Taliban örgütünün bombalı saldırısına uğramıştır…
Bilindiği üzere, Kanada kulüpleri diğer dört büyük spor dalı olan buz hokeyi, basketbol, beyzbol ve futbol için ABD merkezli NHL, NBA, MLB ve MLS organizasyonlarında yer almaktadır. Dünyada “ızgara futbolu” (gridiron football) ya da ülkemizde “korumalı futbol” olarak bilinen bu sporda ise, Kanadalıların NFL’den farklı bir organizasyonu mevcuttur. Bunun en belirgin nedeni, adeta bir sektör gibi olan NFL ve o sektörün şirketleri gibi NFL takımlarının, halkın ilgisi ile de doğru orantılı olarak devasa bütçelere sahip olmalarıdır.
Gelelim her yıl bu yüzyılı aşkın kupanın sahibini aradığı Kanada Futbolu Ligi (CFL) ile, birçoğumuzun daha yakından tanıdığı Amerikan Futbol Ligi (NFL) arasındaki belli başlı kural farklarına;
*** Karşıdan bakıldığında en belirgin özellik sahalar arasındaki uzunluk ve genişlik farklarıdır. CFL saha uzunluğu 110 yard ve genişliği 65 yard olup, end zone uzunluğunu 20 yard olarak belirlenmiştir. NFL’de ise bu rakamlar, uzunluk 100 yard, genişlik 50 yard ve end zone ise 10 yard’dır.
*** CFL 12 oyuncu, NFL 11 oyuncuyla oynanır.
*** CFL’de kale direkleri end zone’un sonunda değil, hemen girişinde yer alır.
*** NFL’de 10 yardı geçmek için dört hak verilirken, CFL’de sadece üç hak verilir.
*** NFL ile tek bir farklılık dışında skor konusu bire bir aynıdır. CFL’de rouge (kırmızı) adı verilen bir alternatif bulunmaktadır. Top tekmeyle rakip end zone’a ya da ötesine atıldığında, bir sayı kazanılır. Alan golü (Field Goal) kaçırıldığında ise, rakip de topu end zone’dan çıkaramazsa, yine rouge olur, yani bir puan kazanılır.
*** CFL’de maçlar berabere bitemez. Uzatmalar bir takım galip ayrılana kadar devam eder.
Tüm bu kural farklılıkları bir yana, iki lig arasındaki en büyük fark finansal yöndedir. Lige yeni giren ortalama bir çaylak oyuncunun CFL’deki maaşı 70.000 Kanada Doları iken, bu rakam NFL’de 465.000 Amerikan Doları’dır.
NFL, dünyanın en zengin spor kulüplerini ve statlarını bünyesinde bulundurmakta iken, CFL kulüpleri bulundukları eyalet ve şehirlerin hükümetleri ile belediyelerinin yardımı olmasa ayakta kalamayacak vaziyettedirler.
Tüm bu finansal sınırlamalara karşın, bana göre CFL yine de çok iyi bir iş çıkarmaktadır. Kalifiye koçlar ve elemanlardan oluşan CFL öncesi, Çiftlik Ligi (Farm League) tabiri kullanılan Kanada Üniversiteler liginden her yıl bir çok oyuncu yetiştirilmekte, bu sayede ligin mütevazı bütçesine rağmen kalite devamlılığı sağlanabilmektedir.
Yazarın diğer yazıları için tıklayın
mail: ozkan.temur@abcspor.com
twitter: @oz_temur
