FAS FUTBOLU VE HOLLANDA FUTBOLUNA ETKİLERİ…
Geçen haftaki yazımda Surinam Futbolunu işlemiş ve çok detaylı olarak Hollanda Futboluna etkilerine yer vermiştim. Bu haftaki konum ise yine Hollanda Futbolu üzerinde önemli etkileri olan Fas Futbolu…
Hollanda, deniz seviyesinin altında olan, kanalları ile ün yapmış ve farklı etnik grupların (% 2,5 Türk, % 2,5 Faslı, %2 Endonezyalı, % 2 Surinamlı, % 2 Alman, % 1 Polonyalı, % 6,5 Diğer AB Vatandaşları, % 4,5 Diğer) yaşadığı dünyada popüler bir ülkedir. 17 milyon nüfuslu Hollanda’da farklı etnik gruplar hoşgörü ile karşılanır (yaklaşık 1,5 yıldır Hollanda’da yaşadığımdan rahatlıkla söyleyebilirim) ve Hollanda’nın kültürel zenginliklerinin bir parçası olarak görülür.
Hollanda futbolda dünya kupasını hiç kazanamamış olsa bile 3 kez dünya kupasında final oynamıştır. (1974, 1978, 2010) Avrupa futbol şampiyonasını ise ancak 1988 yılında bir kez kazanabilmiştir. Fas ise ya da diğer ismi ile Fas Krallığı Kuzey Afrika’da 32 milyon nüfuslu bir ülkedir. Berberilere de ev sahipliği yapan Fas’ın tabi ki dünya futbolundaki yeri Hollanda ile mukayese edilemez. 1986 senesinde, Dünya Kupası’nda gruplardan çıkmayı başaran ilk Afrika takımı unvanını elde etmiştir. Bunu başarırken grupta, Portekiz, Polonya ve İngiltere’nin önünde yer almayı başarmıştır. İkinci turda ise, daha sonra finale çıkacak olan Batı Almanya’dan aldığı 1-0’lık mağlubiyetle kupadan elenmiştir. 1998 FIFA Dünya Kupası’nda ise ikinci tura çıkmayı kıl payı kaçırmıştır.
Ulusal anlamdaki en önemli başarıları, 1976 yılında kazandığı Afrika Uluslar Kupası şampiyonluğu, 2012 kazandığı Arap Milletler Kupası şampiyonluğu ve 2018 ve 2020 yıllarında kazandığı Afrika Milletler Şampiyonası şampiyonluğudur. Peki Hollanda ile Fas’ın futbolda yolları nasıl birleşmiştir? 16 yüzyılın ikinci yarısında Hollanda, İspanya ile ortak husumeti nedeni ile İslam ülkeleri ile dostane ilişkiler kurmaya çalışıyordu. 1613’de Al Hajari, Fas, Hollanda Cumhuriyeti ve Osmanlı İmparatorluğu arasında bir ittifak olasılığını tartışmak üzere Hollanda prensi Maurice’yi ziyaret etti. Bu ziyaret İki ülke arasındaki ilişkilerin güçlenmesini sağladı ve o tarihten bu günlere kadar ilişkiler bir şekilde devam etti. Hali hazırda ya genç yaşta Hollanda’ya taşınmış ya da Hollanda’da doğmuş çok sayıda Fas’lı Hollanda’da yaşamaktadır. Hollanda ligi (Eredivisie) hiç bir zaman Avrupa’nın ilk beş ligi arasına girememiştir. Ancak bu ligler için futbolcu fabrikası olma özelliğini taşımaktadır. 1995 yılında Ajax Şampiyonlar ligini kazandıktan sonra ve 2002 yılında Feyenoord UEFA Kupasını kazandıktan sonra önemli yıldızlarını Avrupa’nın önde gelen liglerindeki kalburüstü takımlara satmıştır. Bu yapı ve gelenek halen bozulmamıştır. Hollanda futbolunun da özünü daha önceki yazılarımda da belirtmiş olduğum gibi “Akademi ve Oyuncu Ticareti” oluşturmaktadır.
Şimdiye kadar altmışın üzerinde Fas’lı futbolcu Eredivisie’de futbol oynamıştır. İlk oynayan futbolcu, 1992’de Yassine Abdellaoui olarak kayıtlara geçmiştir. Hollanda ya da Fas’ta doğup, ama Hollanda’da yetişip, Hollanda’da kariyer anlamında başarılı olanlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Karim El Ahmadi (Hollanda Doğumlu, 36 Yaşında, 66 kez Fas Milli, Twente, Feyenoord, Aston Villa’da oynamıştır. Futbol hayatına Al-Ittihad’da devam etmektedir.) • Nordin Amrabat (Hollanda Doğumlu, 34 Yaşında, 7 kez U21 Hollanda Milli, 64 kez Fas Milli, PSV, Galatasaray, Malaga, Watford’ta oynamıştır. Al-Nassr’da futbol hayatına devam etmektedir.)• Sofyan Amrabat (Hollanda Doğumlu, 24 Yaşında, 4 kez U15 Hollanda Milli, 5 kez U23 Fas Milli, 20 kez Fas Milli, Utrecht, Feyenoord, Club Brugge’da oynamıştır. Fiorentina’da futbol hayatına devam etmektedir.) • Yassin Ayoub (Fas Doğumlu, 27 Yaşında, 25 kez U21 Hollanda Milli, Utrecht ve Feyenoord’da oynamıştır. Panathinaikos’da futbol hayatına devam etmektedir.) • Mounir El Hamdaoui (Hollanda Doğumlu, 36 Yaşında, 3 kez U21 Hollanda Milli, 16 kez Fas Milli, AZ Alkmaar, Ajax, Fiorentina, Malaga, Excelsior’da oynamıştır.) • Oussama İdrissi (Hollanda Doğumlu, 25 Yaşında, 29 kez U21 Hollanda Milli, 7 kez Fas Milli, Groningen, AZ Alkmaar’da oynamıştır. Sevilla’da futbol hayatına devam etmektedir. 6 aylığına Ajax’a kiralanmıştır.) • Zakariya Labyad (Hollanda Doğumlu, 28 Yaşında, 3 kez U17 Hollanda Milli, 17 kez U23 Fas Milli, 6 kez Fas Milli, PSV Eindhoven, Sporting Lizbon, Vitesse, Utrecht’te oynamıştır. Ajax’da futbol hayatına devam etmektedir.) • Noussair Mazraoui (Hollanda Doğumlu, 23 Yaşında, 12 kez Fas Milli, Ajax Akademi’de yetişti. Ajax’da futbol hayatına devam etmektedir.) • Mimoun Mahi (Hollanda Doğumlu, 27 Yaşında, 12 kez U21 Hollanda Milli, 2 kez Fas Milli, Sparta Rotterdam, FC Zürih’te oynamıştır. Utrecht’de futbol hayatına devam etmektedir.) • Oussame Tannane (Fas Doğumlu, 27 Yaşında, 2 kez U21 Hollanda Milli, 11 kez Fas Milli, Herenveen, Saint Etienne oynamıştır. Vitesse’de futbol hayatına devam etmektedir.) • Hakim Ziyech (Hollanda Doğumlu, 28 Yaşında, 7 kez U21 Hollanda Milli, 39 kez Fas Milli, Herenveen, Twente ve Ajax’da oynamıştır. Chelsea’de futbol hayatına devam etmektedir.)
Yine bu listeye Fas’ta yetişip, Hollanda’da oynamış olan Abdelkrim El Hadrioui ve Adil Ramzi’yi de katabiliriz. Bu listeden çok rahat anlaşılabileceği gibi Fas’lı aynı zamanda Hollanda vatandaşı olan futbolcuların hemen hepsi önce U21 Hollanda Milli Takımlarında oynamışlar daha sonra hepsi Fas A Milli Takımlarını seçmişlerdir. Bu futbolcuların hepsi Hollanda’nın futbol akademilerinde yetişmişlerdir. Yani Hollanda futbolu bu futbolculardan milli takım seviyesinde hiç bir zaman yararlanamamıştır. Sadece kulüp takımları satışlarından para kazanabilmişlerdir. Öyle tahmin ediyorum ki, yakın bir gelecekte eğer çifte vatandaşlığa sahip Fas’lı futbolcular seçimlerini (en azından bir tanesi) Hollanda Milli Takımından yana kullanmazlar ise Hollanda futbolu Fas’lı futbolculara yatırım yapmayı bir şekilde durduracaklardır. Yani burada Surinam örneğinin tam tersi bir örnek ile karşı karşıya durumdayız.
Şimdi yazımın sonuna gelirken, Fas Milli Takımını da incelemek isterim. Şu anda FIFA sıralamasında 33. sırada bulunmaktadır. Takımı yakından tanıdığımız Vahid Halilhodziç çalıştırmaktadır. Fas 2021 Afrika Uluslar Kupasında oynamaya hak kazanmıştır. Fas futbol tarihinde en fazla Fas Milli Takım formasını giyen (115 kez) Noureddine Naybet olmuştur. En fazla gol atan ise 36 gol ile Ahmed Faras’dır. Ülkemizde forma giymiş ve giymekte olan önemli sayılabilecek Fas’lı futbolculara da değinmeden edemeyeceğim. Jamal Sellami (Beşiktaş), Nordin Amrabat (Kayserispor, Galatasaray), Aatif Chachechouhe (Sivasspor, Fenerbahçe, Rizespor, Antalyaspor, Karagümrük, Erzurumspor), Nabil Dirar (Fenerbahçe), Younes Belhanda (Galatasaray), Munir (Hatayspor) sayılabilir.
Fas Milli Takımının mevcut 23 kişilik kadrosunun 19’u Fas dışında futbol hayatlarını sürdürmektedirler. En önemli futbolcuları olarak Munir Mohamedi (Hatayspor), Romain Saiss (Wolverhampton Wanderers), Achraf Hakimi (Internazionale), Hakim Ziyech (Chelsea), Adel Taarabt (Benfica), Sofyan Amrabat (Fiorentina), Youssef El-Arabi (Olympiacos), Youssef En-Nesyri (Sevilla) sayabiliriz. Fas milli takımını oluşturan futbolcuların hangilerinin yurt dışında doğup ve yurt dışında yetiştiğine bir göz atalım: Munir Mohamedi (İspanya), Romain Saiss (Fransa), Achraf Hakimi (İspanya), Hakim Ziyech (Hollanda), Sofyan Amrabat (Hollanda), Selim Amallah (Belçika), Aymen Barkok (Almanya), Youssef El-Arabi (Fransa), Zakaria Aboukhlal (Hollanda), Munir El Haddadi (İspanya). Fas milli takımını oluşturan futbolcuların şimdi de hangilerinin Fas’ta doğup, yurt dışında yetiştiğine bir bakalım: Zouhair Feddal (İspanya, Fransa), Adam Masina (İtalya), Sofian Chakla (İspanya), Adel Taarabt (Fransa), Oussame Tannane (Hollanda), Youssef El-Nesyri (İspanya)
Son sözüm, bu tablo size yabancı geldi mi?
Saygılarımla,
mail: halit.giray@abcspor.com
twitter: @halitselimgiray
