DÜNYADA KADIN FUTBOLUNUN GELECEĞİ NASIL ŞEKİLLENİYOR?
Daha önceki üç yazı dizimde, kadın futbolunu detaylı olarak incelemiştim. “Kadın Futbolu ve Geleceğini KAÇIRMAYIN!” yazımda Kadın Futbolunun bir “business” olarak ele alınmasını, “Kadın Futbolunun Gelişimini Kim Engelliyor?” yazımda sporda kadınlara yönelik uygulanan diskriminasyonu ve toplumumuzda kadın futboluna olan ön yargıyı ve “Kadın Futbolu Seferberliği Kampanyasına Hazır mıyız?” yazım ile de T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığına, Türkiye Futbol Federasyonuna, Kadın Futbol Kulüpleri Birliğine, Medya Kuruluşları ve İletişim Ajanslarına bir çağrıda bulunmuştum.
“Kadın Futbolu Seferberliği Kampanyasına Hazır mıyız?” yazımın en sonunda ülkemizdeki kadın futbolunun gelişimi için bir manifesto niteliğinde 11 madde sıralamıştım. Bu yazımın en sonunda bu 11 maddeyi yine tekrarlıyorum.
Unutmayalım ki, Futbolda dünyanın en büyük spor eğitim kurumlarından birisi olan Johan Cruyff Institute’da Kadın Futbolu geleceğin en önemli konularından biri olarak görülmektedir. Hatta en önemlisidir. Diğerleri ise Scouting ve Futbolda Pazarlama konularıdır.
Biz covid sebebi ile kadın futbol ligine ara verdik. Avrupa’da ülke ligleri ve Şampiyonlar Ligi oynanıyor. Avrupa’da kadın futbol ligi piyasa değerini artıyor. Kulüp markaları oluşuyor. Yani kadın futbolunun endüstriyelleşme aşamasını tamamlayıp finansallaşma aşamasına geçmesi için adımlar atılıyor.
Tüm bu uyarılarımı yaptıktan sonra, ülke olarak geç kalmayalım diyorum ve bugünün konusuna geçiyorum. Kadın Futbolunun dünyadaki geleceğine….
Kadın futbolu bir dönüm noktasında. 2019’da, Fransa’nın dokuz şehrinde 24 ülke takımının katılımı ile düzenlenen dünya kupası çok başarılı olmuştu. Bu, kadın futboluna olan yatırımların ve kadın futboluna duyulan ilginin dünya çapında artırmasına sebebiyet vermişti. Kadın futbolu mevcut futbolseverlerin ilgisini çektiği gibi, daha önceden futbol ile ilgilenmemiş ama kadın futbolu ile futbola ilgi duymaya başlamış bir kitlenin de oluşmasını sağlamıştı. Bunun altında farklı sebepler olabilir. Sosyal medyanın giderek yaygınlaşması, spor markalarının kadın hedef kitleyi büyüyen bir pazar olarak görmeleri ve yatırım yapmaları, kadınların belli spor dallarında (tenis, voleybol, hentbol, yüzme, jimnastik, atletizm,) kendilerini ispatlayıp, farklı spor dallarına yönelmek istemeleri olabilir. Yani kadın futbolu kadın sporları içinde kadınlar için de bir açılımdır.
Kadın futbolu parlak bir geleceğe sahiptir. Sebeplerini kısaca açıklamak isterim.
1- Sponsorlukların artması:
Daha önceki yazılarımda sponsorluk stratejilerini ve dünya futbolundaki sponsorlukları analiz etmiştim. Kadın futbolunda da aynı prensipler geçerlidir. Hatta kadın futbolunda sponsorluk alternatifleri belki de küresel ekonomik krizlerde çok daha büyük fırsatlar sunmaktadır. Kadın futbolundaki ticari hakların erkek futbolunda olduğu gibi yıllarca süren anlaşmalara tabi olmaması ve sponsorluk anlaşmalarında daha fazla esneklik ve yaratıcılık sağlaması fırsattır.
Artık önemli sponsorluk anlaşmaları yapılmaya başlanmıştır. Sigorta (Sağlık, Hayat) ve Yatırım şirketi Vitality, Vitality Women’s FA Cup ile ilk kez kadın futbolunda bir turnuvanın unvan sponsoru olmuştur.
Mart 2019’da, Kadınlar Süper Ligi, 2019-2020 sezonunun başından itibaren İngiliz Bankası Barclays ile sponsorluk anlaşması imzalamıştır. Üç yıllık sponsorluk anlaşmasının, lig şampiyonu için 500.000 £ para ödülü ile toplam sponsorluk bedelinin 10 milyon £’un üzerinde olduğu bildirilmektedir.
Ayrıca, endüstriyel araçlar, ev eşyası üreticisi ve güvenlik ürünleri sağlayıcısı Stanley Black & Decker Barcelona Kadın Futbol takımının sponsoru olmuştur.
Bütçelerin daraldığı, esnekliğin arttığı ve paranın karşılığını daha iyi verdiği bir ortamda (value for money) kadın futboluna sponsorların artacağı aşikardır.
2- Medya erişimin artması:
Kadın futbolunu TV’den ya da stadyumdan izlemeye ilgi katlanarak artmaktadır. Stadyumdan izlemek için fiyatlar ve aile dostu yaratılan atmosfer itici güç olmaktadır. Tabi önce izlenecek olan futbolun kalitesi gelmektedir. Kriz öncesi WSL (Women Super League) stadyumlarda izleyici sayısı 4.000 civarında idi. Mart 2019’da İspanya Kadınlar Primera Division’ında Atletico Madrid – Barcelona karşılaşmasını 60.739 seyirci izlemiştir.
2011 yılında oynanan Kadınlar Dünya Kupasını İngiltere’de 1,7 milyon kişi izlemiştir. 2019 yılında oynanan Kadınlar Dünya Kupasını ise İngiltere’de TV’den izleyen sayısı 11,7 milyon kişiye ulaşmıştır.
WSL, yayın haklarının satışı için yapmış olduğu ihalelerde artık yedi rakamlı teklifler yer almaya başlamıştır. ABD’deki NBC Sports ve İtalya ve Almanya’daki DAZN ile yapılan anlaşmalar yoluyla WSL’nin görüntülenmesi ile İngiliz Kadın Futboluna ilginin giderek artması beklenmektedir.
3- Yatırımların artması:
Kadın futboluna yatırım orta ve uzun vadede kazanma potansiyeline sahip, şu an için değeri düşük bir varlık olarak kabul edilmektedir.
FIFA ve UEFA kadın futbolunu ticarileştirmeyi hedeflemektedir. Özel sermaye (private equity) yatırımları ile kadın futbolunun uluslararası seviyede çok hızlı bir şekilde gelişmesi düşünülmektedir.
FIFA ayrıca FIFA Kadınlar Dünya Kupası para ödülünü yüzde yüz artırarak 60 milyon $’a çıkartmıştır. Hepimizin bildiği gibi futbol yönetimi bir kazan-kazan mekanizmasıdır. Bunu erkek futbolunda “Finansallaşan Futbol” evresinde yaşamaktayız.
Dünyada Kadın futbolu bence henüz endüstriyelleşme aşamasındadır. Yani, kadın futbolunda yönetim organları lokal ve uluslararası bazda oluşturulmuştur, TV yeni yeni etkin olmaya başlamıştır, kulüpler yeni gelir kaynakları yaratma çabalarına girmeye başlamıştır ve kadın futbolu yaygınlaşmaktadır. Kulüpler yavaş yavaş ekonomik örgütlere dönüşmek hedefindedirler.
Tabi, kadın futbolu medyanın da etkisi ile çok hızlı bir şekilde gelişip, ilerleyebilir. Kulüpler bir anda ekonomik örgütlere dönüşebilir.
Biz ülke kadın futbolu olarak bence endüstriyelleşme aşamasının çok gerisindeyiz. Belki de halen kuruluş aşamasındayız. Eğer bu kuruluş aşamasından endüstriyelleşme aşamasına bir an önce geçemez isek, erkek futbolunda zamanında yaşamış olduğumuz “devir farkı”nı kadın futbolunda da ileride yaşamaya mahkum olacağız.
İşte bu yüzden zamanında erkek futbolunda olduğu gibi kadın futbolunda da geride kalmamak için yine T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığına, Türkiye Futbol Federasyonuna, Kadın Futbol Kulüpleri Birliğine, Medya Kuruluşları ve İletişim Ajanslarına aşağıda hazırlamış olduğum manifesto ile Kadın Futbolunu Kalkındırma Seferberliği çağrısında bulunuyorum:
“KADIN FUTBOLUNU KALKINDIRMA SEFERBERLİĞİ” ÇAĞRI MANİFESTOSU:
1- Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş’sız Kadınlar Futbol Ligi düşünülemez. Galatasaray ve Fenerbahçe’nin de tekrar Kadın Futbol şubelerini aktif hale getirmeleri TFF tarafından talep ve teşvik edilmelidir.
2- Medyanın desteği ile Kadın Futboluna ilgi artırılmalıdır. Medyada yer alma oranı “hedef” olarak belirlenmelidir. Dünyanın önde gelen Kadın Futbol Ligi yayın hakları alınarak ülkemizde kadın futboluna ilgi artırılabilir.
3- Kadınlar Futbol Ligine ve Kulüplere isim sponsorları bulunmalıdır.
4- Kadınlar Futbol Ligi önce profesyonel bir yapıya büründürülmeli, kulüpler TFF tarafından maddi anlamda desteklenmeli ve ligin performans seviyesinin yükseltilmesi hedeflenmelidir.
5- Türkiye Kadınlar 1. Ligi yayın haklarının satılması için hazırlıklara başlanmalıdır. Hedef tarih belirlenerek Kadınlar 1. Ligi yayın hakları satılmalıdır.
6- Ligi şampiyonluk ile bitiren kulübümüzün UEFA Kadınlar Şampiyonlar Liginde başarısı hedef gösterilerek, TFF tarafından teşvik etmelidir. Bu doğrultuda ilgili kadın futbol kulübümüz UEFA’nın Avrupa kulüpleri arasında başarısı doğrultusunda dağıtmakta olduğu geliri elde etme şansına sahip olabilecektir.
7- Yeni Kadın Futbol Takımlarının kurulması “maddi destek paketi” ile T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı ile TFF tarafından teşvik edilmelidir. Kadın Futbol Kulüpleri Derneği kulüplerin temsilcisi olarak daha etkin bir role sahip olmalıdır.
8- Kadın Futbol Kulüplerinde Kadınların çalışması teşvik edilmelidir. Kadınlara istihdam yaratılmalıdır.
9- Kız Futbol Okullarının açılması teşvik edilmelidir. Özellikle 3 büyükler bu konuda öncü olmalıdır.
10- Anadolu’da Kadın Futbolunun gelişimi teşvik edilmelidir. Kadınlar liginde güçlü Anadolu takımlarının yaratılması hedeflenmelidir. Özellikle 1. Ligde takımların bölgesel olarak eşit dağılımı önemlidir.
11- Ülkemiz futbol tesis altyapısı açısından güçlüdür. Ülkemizde UEFA Şampiyonlar Ligi Finali, Avrupa Şampiyonası ve Dünya Kupası düzenlenmesi için girişimlerde bulunulmalıdır.
Saygılarımla,
mail: halit.giray@abcspor.com
twitter: @halitselimgiray
