SNOOKER TERİMLERİ-1 KISA KISA

Touching Ball – Bitişik Top nedir?

Touching ball, beyaz top ile sıradaki topun durdukları anda temas halinde kalmasıdır. Bu durumda sırada olan topa temas şartı doğal olarak yerine getirildiğinden, oyuncu bitişik topu vuruş sırasında hareket ettirmemek koşuluyla dilediği yöne bir vuruş yapabilir.

Beyaz top, vuruştan sonraki hareketi sırasında tekrar bitişik topa çarparsa faul olarak değerlendirilmez. Çünkü önemli olan ilk şartın sağlanmış olmasıdır. Beyaz top, bandın veya diğer topların etkisiyle baştaki bitişik topa nizami biçimde temas edebilir.

Eğer beyaz top sırada olmayan bir top ile temas halinde durursa, touching ball kararı verilmez ve oyuncunun sırada olan bir topa dokunması beklenir. Touching ball ile benzer şekilde bitişik topun hareket etmesi fauldür, ancak buradaki gerekçe ilk dokunuş şartının yerine getirilmemiş olmasıdır.

Sonuç olarak, eğer ıstaka topu ile herhangi bir top temas halinde ise, vuruş esnasında bitişiğinde bulunan top hareket ettiği takdirde oyuncu faul yapmış olur. Ancak bu faul, yalnızca bitişikteki top sıradaki top sıfatına sahip olduğunda touching ball kapsamı içerisinde değerlendirilir.

Century Break – Yüzlük Seri nedir?

Yüzlük seri, tek ıstakada hiç atış kaçırmadan en az 100 puan toplanarak elde edilir. Oyuncu bunu en verimli şekilde yapmak isterse, tüm kırmızıları siyah ile oynayarak en az 26 pot yapmalıdır. Eğer  seri 100 barajına ulaşamadan son bulur ve tekrar masaya dönüldüğünde 100 puan aşılırsa, bu deneme yüzlük seri olarak değerlendirilmez. Çünkü yüzlük seriyi özel kılan nokta, masaya yalnızca  tek ziyarette –tek ıstakada- yapılmış olmasıdır.  Bu ziyaretin maçın hangi noktasında olduğu ise önemsizdir.

Rerack – Yeniden Dizme nedir?

Eğer hakem bir pozisyonda çıkmaz (stalemate) olduğunu veya çıkmaza gidildiğini düşünürse, oyunculara frame’i yeniden başlatmayı önerir. Eğer oyunculardan en az biri bunu reddederse, sayısı hakemin insiyatifinde olmak üzere oyunculara durumu değiştirmeleri için genellikle üçer vuruş hak tanınır.

Verilen süre dolduğunda eğer durumda herhangi bir değişiklik olmadıysa, hakem skorları sıfırlar ve topları yeniden dizer. Açılış vuruşunu aynı oyuncu yapar ve vuruş sırası korunur.⁣

Bu durum çoğunlukla hata yapmanın çok zor olduğu ve diğer oyuncuyu hataya zorlamak için mantıklı bir yol görünmediği anlarda ortaya çıkar. Dolayısıyla oyuncular, devamlı masaya gelerek aynı tip vuruşları üst üste yapar, içlerinden birisi akıl dışı bir risk almadığı sürece oyun bu şekilde devam eder.

Tipik bir örneği beyaz topun paket içerisinde veya kenarında mantıklı bir pota ya da kaçışa izin vermeyecek şekilde kalmasıdır. Oyuncular bir yere varmayacağına kanaat getirene kadar yalnızca minik dokunuşlar yapar. Böyle senaryolarda çoğunlukla hakem müdahalesine gerek kalmadan oyuncular yeniden dizme konusunda hemfikir olur.

Respotted Black – Siyah Oyunu nedir?

Frame içinde iki oyuncunun birbirine skor olarak üstünlük kuramaması halinde, siyah oyunu devreye girer.

Geride olan oyuncu skoru eşitlediğinde, hakem siyahı cepten çıkararak noktasına yerleştirir. Kural kitabına göre, iki oyuncu arasında kura çekilerek kimin başlayacağına karar verilir.

Hakemler bu işlem için yanlarında bir adet bozuk para bulundurur. Yazı tura atarken, rakibini siyah oyununa zorlayan oyuncudan yazı veya turayı seçmesi istenir. Bu bir noktada, geriden gelen oyuncunun çabasına saygı göstermek için yapılır.

Kurayı kazanan taraf kimin başlayacağına karar verir. Başlayacak oyuncu beyaz topu D hattında tercih ettiği bir noktaya konumlayarak açılışı yapar. Yapılan ilk pot ve/veya faul, frame’i sonuçlandırır.

Fluke – Şans Potu nedir?

Sözlük tanımına bakıldığında fluke, yetenek veya planlama yerine şans sonucu meydana gelen olumlu olay anlamına gelir. Peki snooker özelinde nasıl kullanılır?

Özellikle maç anlatımlarında “şans potu” şeklinde çevrildiğini duyduğumuz kelime, aslında yalnızca şans potundan ibaret değildir. Fluke, şans potu kavramını da kapsayan, şans eseri gerçekleşmiş ve sonucu vuruşu gerçekleştirenin yararına olmuş bütün olay ve durumları açıklar.

Dolayısıyla, bir oyuncunun istemeden snooker bırakması veya snooker çözmeye çalışırken yaptığı vuruştan beklenmeyecek şekilde fayda kazanması gibi olaylar da teknik olarak fluke sınıfına girer.

Snooker’da bazı cepli bilardo sporlarının aksine, topu atacağınız cebi hakeme bildirmeniz (shot calling) veya güvenli vuruş (safe call) tercihinizi önceden söylemeniz gerekmez. Dolayısıyla tesadüfen elde ettiğiniz bir avantaj sonucunda, ıstakayı rakibinize teslim etmeniz söz konusu değildir. Oyuncular bu tarz durumlar karşısında, tıpkı teniste olduğu gibi rakiplerinden centilmenlik gereği özür dilerler.

World Snooker Tour – Dünya Snooker Turu nedir?

İngilizce ismiyle World Snooker Tour, WPBSA’nın (Dünya Profesyonel Bilardo ve Snooker Birliği) kendi üyeleri için düzenlediği snooker turnuvaları dizisidir. Turnuvalarda profesyonel bir oyuncu olarak yarışmak isteyen kişilerde WPBSA üyesi olma şartı aranır.

Ana tur, sıralama turnuvaları ve davetiyeli turnuvalar olmak üzere iki gruptan oluşur. Sıralama turnuvalarında alınan sonuçlar, oyuncuların sıralamalarını belirlemesine olanak tanırken, davetiyeli turnuvaların böyle bir özelliği yoktur.

Sıralama turnuvalarına turdaki bütün oyuncular mücadele edebilirken, davetiyeli turnuvalarda genellikle sponsor veya yayıncı kuruluş tarafından belirlenen katılım kuralları söz konusudur. Ayrıca sıralama turnuvaları profesyonel kural kitabına bağlı kalırken, davetiyeli turnuvalar değişkenlik gösteren alternatif kurallarla oynanabilir.

Bir sezon takvimi, ana tura katılmak isteyen oyuncuların yarıştığı Q School ile başlar, Dünya Snooker Şampiyonası ile biter. Turun en prestijli turnuvaları, şüphesiz ki “Triple Crown” yani “Üçlü Taç” anlamına gelen Dünya Snooker Şampiyonası, Britanya Şampiyonası ve Masters’tır.

mail: efebugra.acikalin@abcspor.com

instagram: @redblacksnooker