Premier Lig’in Amerikalı YöneticileriAmerikalı yatırımcılar İngiltere’nin en üst 4 liginde yeralan 92 profesyonel takımın üçte birinden fazlasının, Premier Lig’de yeralan 20 takımın ise yarısının sahipleri arasında yeralıyorlar. İşte kronolojik sıra ile Amerikalı yatırımcıların Premier Lig’e dahil olma süreçleri:
Manchester United’ın yönetimi 2005 yılından beri Amerikalı Glazer Ailesi’nin kontrolünde. Taraftarlar ile sağlıklı bir ilişki kuramayan Glazer Ailesi taraftar baskısına daha fazla dayanamadı ve nihayet geçen Aralık ayında kulüp hisselerinin bir kısmını (%27.7) İngiltere merkezli kimya devi Ineos firmasına devretti. O tarihten beri tüm futbol operasyonlarını şirketin İcra Kurulu Başkanı Jim Ratcliffe yönetiyor.
Fenway Spor Grubu yöneticileri John W. Henry ve Tom Werner tarafından 2010 yılında devralınan Liverpool ise bu dönemde birer kez Şampiyonlar Ligi (2019) ve Premier Lig (2019-2020) şampiyonlukları yaşadı.
2011 yılında Arsenal’in başına gecen Stan Kroenke de şampiyonluğa hasret Amerikalı yöneticilerden. İngiltere’deki performansının aksine, Kroenke kendi ülkesinde başarılı bir yönetici profili ciziyor. 2022 yılında Kroenke’nin sahibi olduğu takımlardan üçü birden şampiyonluk yaşadılar: Önce Şubat ayında Los Angeles Rams Amerikan Futbol Takımı Super Bowl’u kazandı. Onu Haziran ayında Ulusal Lakros Ligi’ni (NLL) kazanan Colorado Mammoth ve Ulusal Buz Hokeyi Ligi (NHL) şampiyonu olan Colorado Avalanche takip ettiler. Hemen bir sene sonra Denver Nuggets NBA şampiyonu olunca, Kroenke 16 ay içinde 4 kupa birden kazanmış oldu.
Geçen sene vefat eden Mısırlı işadamı Mohamed Al-Fayed’in sahibi olduğu Fulham, 2013 yılında Pakistan asıllı Amerikalı işadamı Shahid Khan’a devredilirken Premier Lig’de yeralıyordu. Khan, birisi henüz kulübün başına geçtiği ilk sezonda (2013-14) olmak üzere Fulham ile 3 kez küme düşme üzüntüsü yaşamış olsa da, takımını 3 kez (2018, 2020 ve 2022’de) Premier Lig’e yükseltmeyi başardı.
Crystal Palace’ın Amerikalı yatırımcılarından Josh Harris ve David Blitzer aynı yıl (2015) aynı oranda (%18) hisse alarak kulüp yönetimine girdiler. Onları 2012 yılında John Textor (40%) izledi.
Bir diğer Londra temsilcisi West Ham’ın Amerikalı yatırımcısı Tripp Smith 2017’de %10 hisse satın alarak yönetime girdi. Kulübe 2021 yılında yeni bir yöneticinin (Daniel Kretinsky) dahil olmasının ardından Tripp’in hisseleri %8’e geriledi.
İsimlerinin baş harflerini yanyana koyarak oluşturdukları sembol bir isim (NSWE) ile kendilerini tanıtan Mısır asıllı Amerikalı Nassef Sawiris and Wesley Edens 2018’de Aston Villa hisselerinin %55’ini satın aldılar. Göreve geldikleri sezon (2018-19) Aston Villa’yı Premier Lig’e çıkarmayı başaran ikili, 2019 yılında kulübün geri kalan hisselerini de satın alarak kulübün tek sahibi oldular.
Premier Lig’in yeni takımlarından Ipswich Town’ın Amerikalı hissedarı Gamechanger 20 şirketinde Türk asıllı Berke Bakay ile birlikte Brett M. Johnson ve Mark Detmer söz sahibi olarak öne çıkıyorlar. 2021 yılında kulüp yönetimini devralan Gamechanger 20 ile ivme kazanan Ispwich Town, 3 senede 2 şampiyonluk yaşadı ve nihayet geçen sezon (tam 22 senedir ayrı kaldığı) Premier Lig’e yükseldi.
Chelsea’de ise işler biraz politik gelişti. İngiliz hükümetinin Ukrayna’yı işgal eden Rusya’ya uyguladığı ambargo neticesinde, kulübün sahibi Roman Abramovich’den kulübü elden çıkarması istendi. Bunun üzerine, Abramovich başını Todd Boehly’nin çektiği Amerikalı yatırım grubu BlueCo ile kulübün satışı üzerine 2022 yılında anlaştı. Chelsea yeni sahipleri ile birlikte “çok harcayan kulüp” çizgisinde yürümeye devam ediyor.
Aynı yıl Amerikalı işadamı William P. Foley Bournemouth hisselerinin tamamını satın alarak Premier Lig’e dahil olan son Amerikalı oldu. Foley daha sonra Creed (I, II, III) filmlerinden tanıdığımız aktör Michael B. Jordan’ı da yönetime dahil etti.
Şimdi gündemde Everton’ın Amerikalı işadamı Dan Friedken’a satışı var. Taraflar kulüp hisselerinin %94’ünün devri üzerine anlaştılar, şimdi Premier Lig’in onayını bekliyorlar. Aynı zamanda Serie A ekiplerinden Roma’nın da sahibi olan Dan Friedken, Roma’da 3 sezon (2021-22, 2022-23 ve 2023-24) birlikte çalıştığı Jose Mourinho’yu en geç bir sene içinde Everton’ın başında görmek istediğini dile getiriyor.
mail: mete.altintas@abcspor.com
twitter: @eses_mete
