AFRİKA FUTBOLU – 1
Daha önceki yazılarımda, Fas’ın Hollanda futboluna, Cezayir’in Fransız futboluna etkilerini
araştırdığımdan, bu hafta ve ilerleyen günlerde de Afrika futbolunu incelemek istiyorum. Bu yazımda Kuzey Afrika futboluna odaklanacağım.
Bir kaç gün sonra ise Doğu Afrika, Orta Afrika, Güney Afrika ve Batı Afrika futbolunun önde gelen ülkelerini inceleyeceğim. Afrika futbolu deyince 54 ayrı ülke milli takımını gözünüzde canlandırmanız gerekecektir.
Bu iki yazımda Afrika futbolunun önde gelen ülkelerini incelerken, belli başlı kriterleri göz önünde bulundurdum. Göz önünde bulundurduğum kriterler, o ülkelerin AFCON (Africa Cup of Nations – Afrika Uluslar Kupası) şampiyonlukları, Dünya Kupası performansları, yurtdışında oynayan başarılı oyuncuları, o oyuncuların almış olduğu ödüller, o ülkelerde
futbola olan ilgi ve futbol kültürleri oldu. Halen dünya kupasını kazanabilen bir Afrika takımı olmamasına rağmen, Afrika Uluslar Kupası müsabakalarının kalitesi her turnuvada yükselmektedir.
Bildiğiniz gibi Kuzey Afrika Cezayir, Mısır, Libya, Fas, Sudan, Tunus ve Batı Sahra’dan oluşur. Bu ülkeler arasında futbolda en başarılı ülkeler Tunus, Fas, Cezayir ve Mısır olmuştur. Şimdi bu ülkelerin futbollarına bir göz atalım:
*TUNUS:
Son yıllarda tekrar yükselişe geçen Tunus, ilk ve tek AFCON şampiyonluğunu 2004 yılında elde etmiştir. Tunus, Afrika futbolunu asla domine edememiştir ancak her zaman göstermiş oldukları standart performansları sebebi ile Afrika kıtasındaki en iyi takımlar tartışmasında her zaman yer almışlardır.
AFCON turnuvasında 19 kere yer almak bunun en büyük kanıtıdır.
Kartaca Kartalları Dünya kupalarına 5 kez katılmalarına karşın, hiç bir zaman grup aşamasını geçememişlerdir.
Tunus Afrika’da en çok dünya kupasına katılan 3. ülke konumundadır.
2018’de FIFA sıralamasında 14. sıraya kadar yükselmelerine rağmen şu anda 26. sırada yer almaktadırlar.
2019 AFCON’da Nijerya’ya 1-0 yenilerek 4. olmuşlardır.
Tunus tarihinin en önemli oyuncusu Tarak Dhiab’dır. 1977 yılında Afrika’nın en iyi futbolcusu seçilmiştir.
*FAS:
Fas geçmişteki başarıları ile Afrika futbolunda öne çıkmaktadır.
Atlas Kralları, 1976’da ilk ve tek AFCON şampiyonluğunu kazanmıştır. 1986’da Dünya Kupası grup aşamasını geçen ilk Afrika takımı olmuşlardır. Son 16 turunda, Batı Almanya’ya 1-0 yenilerek elenmişlerdir.
Ayrıca 1998’de dünyada FIFA sıralamasında 10. sırada yer almışlar ve bu da onları Nijerya ve Mısır ile birlikte FIFA sıralamasında ilk 10’a giren üç Afrika takımından biri yapmıştır. Fas şu anda FIFA sıralamasında 34. sıradadır.
Atlas Aslanları, Hakim Ziyech, Ryad Boudebouz, Achraf Hakimi, Mehdi Benatia, Nabil Dirar, Youseff En Nesyri, Sofiane Boufal, Nordin ve Sofian Amrabat gibi üst düzey oyuncuları dünya futboluna armağan etmiştir.
*CEZAYİR:
Cezayir, yeni nesil süper starlarını ortaya çıkarana kadar hep Mısır ve Tunus’un gölgesinde kalmıştır. Bu yeni nesil Cezayirli futbolcular ülkelerini sadece Kuzey Afrika’nın değil, aynı zamanda Afrika’nın da en büyüğü haline getirmişlerdir.
Çöl Tilkileri’nin iki AFCON şampiyonluğu vardır. Bunlardan ilkini 1990’da ev sahibi olarak kazanmışlardır ve ikincisini ise 2019’da Mısır topraklarında elde etmişlerdir. Şu anda Afrika’nın son şampiyonu ünvanına sahiptirler.
Cezayir’in dünya kupası karnesi de kötü sayılmaz. Cezayir, dünyanın en büyük turnuvasına dört kez katılmaya hak kazanmıştır. 1982’deki Dünya Kupası grup maçında Batı Almanya’yı 2-1 yenmelerine karşın ne yazık ki gruptan çıkamamışlardır. Batı Almanya’nın Avusturya’yı 1-0 yendiği karşılaşma hatır şikesi şaibesi olarak kayıtlara geçmiştir.
1986 ve 2010 dünya kupalarında da yine grup aşamalarında dünya kupalarına veda etmişlerdir.
2014 Dünya Kupasında son 16’ya kalmalarına rağmen Almanya’ya uzatmalarda 2-1 yenilerek veda etmek durumunda kalmışlardır. Riyad Mahrez, Sofiane Feghouli, Islam Slimani, Yacine Brahimi gibi kaliteli oyuncuları turnuvada yıldızlaşmıştır.
FIFA sıralamasında 15. sıralara kadar yükselmiş olmalarına rağmen, şu anda dünyada 33. sıradadırlar.
*MISIR:
Mısır en fazla AFCON şampiyonluğunu elinde bulunduran ülkedir. 7 kez AFCON şampiyonu olan Mısır, bunlardan 3’ünü 2006, 2008 ve 2010 yılında üst üste olmak üzere kazanmıştır. 32 kez düzenlenen AFCON’un 23’ününde yer almıştır. İlk AFCON şampiyonluğunu da 1957 yılında Mısır elde etmiştir.
AFCON’da oynamış olduğu 95 maçın 54’ünü kazanan Mısır, % 56,8’lik galibiyet oranına sahiptir.
Mohammed Aboutrika, Mohammed Salah, Essam El Hadary, Mido, Amr Zaki, Mohammed Zidan, Hossam Hassan, Mısır milli takımında oynamış olan ünlü futbolculardan sadece bir kaçıdır.
Mısır her nedense Afrika kıtası özelinde göstermiş olduğu başarıları dünya kupalarında
sergileyememiştir. 2010 yılında FIFA’da 9. sıraya kadar yükselmelerine karşın, dünya kupasına ancak üç kez katılabilmişlerdir. (1934, 1990, 2018)
Afrika’da yılın futbolcusu ödülünü 2017 ve 2018 yıllarında Muhamed Salah kazanmıştır. Muhammed Salah 2019 yılında ise Sadio Mane’den sonra ikincilik ile yetinebilmiştir. Muhammed Aboutrika ise 2008 yılında Emmanuel Adebayor’dan sonra ikinci olabilmiştir. Aşağıda hazırlamış olduğum tabloda Kuzey Afrika futbolunun önemli ülkelerini ve belli başlı kriterlerlerdeki performanslarını bulabilirsiniz.
Dünya Kupasında en başarılı olan ülke olarak Fas’ı görüyor iken, Afrika’da en başarılı sonuçları Mısır elde etmiştir.
İlerleyen günlerde Doğu Afrika, Orta Afrika, Güney Afrika ve Batı Afrika futbolunun önde gelen ülkelerinde görüşmek üzere…
Bu haftayı AFRİKA futboluna ayırdım.
Saygılarımla,
mail: halit.giray@abcspor.com
twitter: @halitselimgiray
