Bugünkü yazımız, Brezilya futbolunun sadece saha içi değil, saha dışındaki efsanelerinden de olan, futbolun profesörü, doktor Socrates.
Henüz 57 yaşında, bağırsak enfeksiyonu nedeniyle yaşamını yitiren Socrates’in sıradışı kariyeri zaten tüm sporeverlerce bilinir.
Bizim değineceğimiz konular, hakkında bilinmeyenler…
** Tam ismi
Sócrates Brasileiro Sampaio de Souza Vieira de Oliveira
** Socrates, Sofocles ve Sostenes
Yoksulluk içinde bir kütüphanede yaşayan babasının, diğer 2 oğluna da koyduğu isimler; Antik Yunan şairi Sofocles ile filozof Sostenes.
** Lanetli
Kariyerinde hiçbir Major kupa kazanamamış efsane. Adı “Lanetli” ye çıkan efsane futbolcunun kariyerinde, ne milli takımla bir Dünya Kupası, ne de Copa America zaferi, ne Avrupa (İtalya) kariyerinde bir Avrupa Kupası veya Scudetto şampiyonluğu, ne de Copa Libertadores var.
São Paulo Eyalet Ligindeki Corinthians ile kazandığı şampiyonluklar (1979-82-83) ve milli takımla Panamerikan Oyunları (1979) haricinde kazandığı bir kupa bile yok!..
Hatta 1983’te Brezilya Kupası finali var ama orda da kupayı kaybediyorlar.
** Devrimci
Socrates için “her gol attığında yumruğunu havaya kaldıran” devrim yalnızca estetik bir mesele değil aynı zamanda bir praksist idi. Hatta en bilinen anekdot; 1984’te Socrates, Fiorentina’ya transfer olur. Floransa’ya varır varmaz gazeteciler ona İtalya’nın kendisi için ne ifade ettiğini sorduğunda, şu cevabı verir: “Antonio Gramsci.”
** Gramsci ve Marx onun için rol modelleri
Hayatı boyunca sadece iki ideolojik kahramanı vardı. Alman Marx ve İtalyan Gramsci.
** Doktor Lakabı Sembolik Değil
“Doktor” lakabı sembolik değil, kelimenin tam anlamıyla gerçekti: Emekli olduktan sonra kısa bir süre gerçekten de tıp doktorası yapmıştı, yani sadece onursal bir ünvan değildi.
** Rol model kulübün, rol model oyuncusu
Corinthians kulübü o zamanlar, Brezilya’nın askerî diktatörlük altında bulunduğu bir dönemde doğrudan demokrasinin büyük savunucusu idi.
“Diretas Ja!” (yani “hemen doğrudan seçim!”) hareketinin en öndeki isimlerinden biri de Socrates idi.
** No-look ve ikonik topuk pasları
Topuk paslarının ustasıydı: Bugün “no-look” ve topuk paslarıyla bilinen birçok hareketi popülerleştiren isimlerden biri, belki de ilkidir efsane futbolcu.
** Kafasındaki onla özdeşleşmiş bantların anlamı ve önemi.
Sosyalizm ve demokrayı veya bazen toplumsal acıları dile getiren mesajlar içerirdi o bandlar. Mesela Meksika’daki 1986 Dünya Kupasında, 1985’te yaşanan büyük depreme hitafen; kafasında “Mexico sigu en pie-Meksika hala ayakta’ bandı ile çıkmıştı.
** Alkol ve sigara sorunu
Alkolle ve sigarayla hep sorun yaşadı: Bunu da hiçbir zaman saklamayıp açıkça itiraf etti. Belki de hayata çok da genç sayılmayacak yaşta veda etmesinin en önemli nedenlerinden biriydi alkol ile sigara…
** Sosyalist Futbolun belki de son temsilcisi
1950’leri kasıp kavuran efsane Macar milli takımının teknik Direktörü Gusztav Sebe’nin mirasının son temsilcisi idi, yani pas oyununa ve hücuma dayalı futbolun. Asıl hedef oynadığından alınan haz ve gösteri odaklı, kazanmak-sonuç değil!..
** Corintihians şampiyon olsun, öleyim dedi ve öldü!..
Bir röportajında, Corinthians’ın şampiyon olduğu gün ölmeyi istediğini söylemişti. İlginçtir, Corinthians 2011’de şampiyon olduktan birkaç saat sonra hayatını kaybetti.
Fazla uzatmadan; Camp Nou’da yazan meşhur sözü her sporsever bilir; “Mes Que Un Club” yani bir kulüpten daha fazlası. Futbolun filozofu Socrates de çok net şekilde “bir futbolcudan çok daha fazlası” idi.
