İlk yazıda scoutingin ne olduğuna kısaca değinmiştik. Bu sefer, Türkiye’de bu iş yapılıyor mu, yapılıyorsa nasıl yapılıyor, yapılmıyorsa sebepleri nedir gibi sorulara cevap arayacağız. Öncelikle şunu belirtmekte fayda var ki, Türkiye’de scoutingin bir sistem ve anlayış olarak kulüplere yerleşmesi için gerekli altyapı birkaç yıl önce tamamlandı. Bu altyapıdan kastımız tesisleşmedir. Her ne kadar Türkiye’de hala birçok tesisin eksikleri çok olsa da bunlar genellikle alt liglerdeki takımların veya 1. ligdeki alt sıra takımlarının tesisleri oluyor. Artık ligimizdeki tüm baş, başaltı ve orta sıra takımların tesisleri belirli bir seviyeye ulaşmış durumda. Atılımı en öndekilerin yapacağını genel geçer bir kural olarak kabul edersek, scoutingin de öncelikle büyük takımlar tarafından ülkeye getirileceğini varsaymamız gerekir. Peki Türkiye’deki büyük takımlar bu konuda ne durumdalar?
Açıkçası şu anda şampiyonluk kazanan 5 takım içerisinde en önde Galatasaray ve Bursaspor gibi görünüyor. Trabzonspor’un coğrafi yakınlık içerisinde bulunduğu yerlerden pilot takımına göndererek yetişmelerini sağladığı oyuncuları var. Yerli transferlerini de genellikle Anadolu takımları için iyi, 3 büyükler için yetersiz olan oyunculardan yapıyorlar. Fenerbahçe, A takıma oyuncu alırken ne kadar araştırma yapılıyor, açıkçası bilmiyorum ancak Aykut Kocaman ile başlayan bir arayış olduğu gerçek. Ersun Yanal da bu anlayışı devam ettirmek istedi, fakat somut bir gelişme en azından dışarıdan görülmüyor. Fenerbahçe biraz da bu konularda en kapalı kutu takım olduğundan ancak gazete haberlerine dayalı tahminlerle yorum yapılabiliyor. Beşiktaş’ın Önder Özen’le birlikte scouting ekibi kurduğunu biliyoruz. Bu ekibin örneğin Pedro Franco transferinde rolü olduğunu da… Ancak, bildiğimiz kadarıyla scouting konusunda en aktif çalışan kulüpler şu an için Galatasaray ve Bursaspor.
Peki, bu kulüpler genellikle nasıl oyuncu buluyorlar veya scout sistemleri neye dayanıyor? Arsenal’den, Dortmund’dan bildiğimiz gibi scoutlar genç oyuncu veya olgun oyuncuları bizzat gidip izleyip raporlar mı hazırlıyorlar, yoksa hala tavsiye üzerine oyuncu mu izleniyor? Aslında ikisinin bir karışımı… Bu noktada Wyscout programıyla tanışmaya hazır olun. Wyscout, İtalya menşeili bir program. Dünyadaki tüm oyuncuların içerisinde var olduğu ve hani bizim televizyonlarda da bayağı bir moda olan görüntülü, sayısal her türlü analizin yapıldığı bir program. Türkiye’deki kulüplerimiz scouting konusunda wyscoutla yetiniyor görünüyor. Ancak, hatırlanması gereken bir şey var ki, o da futbolun kanlı canlı bir spor olduğu. Bu gerçeği unutmayan, Avrupa’da sürekli scoutlarını dolaştıran kulüpler wyscout programını sadece bir giriş olarak kullanıyorlar, kulüp çalışanlarının hazırladığı raporlar hala esas alınıyor.
Yazıyı çok uzatmamak adına şimdilik Türkiye’de sistemin çarpıklığına girmeyi düşünmüyorum. Ancak, şunu belirtmekte özellikle fayda var: yukarıda bahsettiğimiz altyapı yatırımlarını tamamlayan kulüplerin içerisinde hangisi bu işi önce yaparsa diğerlerine dev bir fark atmış olacak. Zamanında Ergun Gürsoy’un “Fenerbahçe bizi geçti” itirafında olduğu gibi, kim buradan ilk sıyrılmayı başarırsa diğer takımlar kendisi için bu sözleri söyleyecek.
Görüldüğü üzere Türkiye’de batılı anlamda scouting yapılmıyor. Sadece scoutinge benzeyen bir şeyler var. Bir sonraki yazıda Türkiye’de transferler sistemini ve farklı aktörlerin futbola bakış açılarını irdelemeye çalışacağız.
