16 Temmuz 1950, yer Brezilya, Rio de Janerio’da Maracana Stadı. Tribünlerde biletli olarak resmi 173.850 ama 200 binden fazla seyirci.
Sambacılar kendilerinden emin, ülkelerinin şampiyonluğunu kutlamaya gelmişler devasa stadyuma. Hem en iyi kadro onların, hem ev sahibiler, hem de beraberlik bile onlara yetiyor, nasıl emin olmasınlar ki (son oynadıkları maçta da, önceki yıl Copa America’da 5-1 yenmişlerdi Uruguay’ı).
O zamanlar galibiyet 2 puan ve final maçı değil final grubu var. 4 takım birbirleriyle oynayacak ve en çok puan toplayan şampiyon olacak.
Brezilya son maça gelene dek, düşünün ki, İsveç’i 7, İspanya’yı 6 golle geçmiş. Uruguay ise İspanya ile 2-2 berabere kalıp, İsveç’i son 34 dakikada 2 gol atarak ancak 3-2 yenebilmiş.
Üstelik de Brezilya maçta 1-0 öne geçmiş ama sonrasında gelen 2 Uruguay golüyle adeta bir ölüm sessizliği. 200 bin kişinin olduğu staddan çıt mı çıkmaz, nabızlar durmuş, İngiliz hakem George Reader’in bitiş düdüğüyle beraber tam bir ölüm sessizliği!..
Ülkede adeta ulusal yas ilan edilirken, Uruguay ise “küçük ülke, büyük ruh” mottosuyla destan yazıyordu adeta.
Brezilya devletine göre bu, bir futbol yenilgisinden öte, ulusal trajediydi. Ertesi gün gazeteler siyah beyaz çıkmış, tribünlerde bayılanlar, kalp krizi geçirenler, travma yaşayıp fenalaşanlar.
Brezilya, uğursuz olarak gördüğü bu maçtan sonra ulusal forma renklerini bile değiştirdi; eskisi beyaz–mavi iken, zamanımızın meşhur sarı-yeşil forması…
Kupayı Brezilya’dan adeta çalarak Uruguay’a getiren golün sahibi Ghiggia, yıllar sonra şöyle demişti; “Dünyada üç kişi Maracana’yı susturabilmiştir:
Papa, Frank Sinatra ve ben”.
Gol kralı Brezilya’dan Ademir (9 gol) ama ne fayda. Üç Uruguaylı; Juan Schiaffino 5 gol, Omar Miguez ve Alcides Ghiggia da 4’er golle şampiyon ülkenin en skorer isimleri.
1950 Dünya Kupası, savaş sonrası (12 sene aradan sonra) düzenlenen ilk turnuvaydı. Ülke nüfusu o zamanlar 53-54 milyon. Savaş Brezilya’ya uzaktı ve içinde değillerdi ama, savaştan çıkmıştan beter hale gelmiş bir ülke psikolojisini düşünün!..
Öyle bir travma ki, aradan geçen 70 sene bile, o kabustan beter günü hiç ama hiç unutturamadı Brezilyalılara.. Hala da ülke tarihinin o zamana kadar ki en büyük dünya kupası başarıları olmasına rağmen (ikinci oldular) en trajik maçı, o yenen 2’nci gol de en trajik golü ve El Maracanazo (Maracana depremi, faciası) olarak görülür.
photo: getty
