Avrupa’nın 5 büyük liginden biri olan Ligue-1’e, aslında 5’nci büyük lig demek daha doğru; birbiri ardına iflas eden (mesela Bordeaux) ve iflasa doğru giden diğer köklü kulüplerinin akıbeti merak ediliyor!..
6 kez lig şampiyonu olmuş, Fransanın en büyük futbol kulüplerinden Bordeaux iflas edip, epey aşağılara düşürüldükten sonra, gözler bir başka büyük olan Lyon’a çevrildi!..
Öncelikle “Lyon bu duruma nasıl geldi” diye kaseti biraz geri saralım ve efsane futbolcuları “Juninho’nun futbolun başına geçmesi” ile yazıya başlayalım.
2019 senesinde sportif direktör olan Brezilyalı yanında, ASVEL’in (Euroleague) %25’i, Amerikan Kadın Futbol Ligi’nde bir takım, Çin’de bir esports takımı alınması ile epey maddi bir yükün altına girmişlerdi.
İlk başta herkes bu karardan memnundu, çünkü Lyon’un altın çağlarının saha içindeki maestrosu, jeneriklik frikik gollerinin erbabı, 8 senede 7 şampiyonluk yaşamış yıldız orta saha oyuncusu geçmişti direksiyona.
Ama beklenildiği gibi olmadı, teknik direktör olarak çok büyük bir tecrübe ve başarısı olmayan, milli takımdan arkadaşı Sylvinho’yu getirmiş, o yaza dek, altyapı ağırlıklı mütevazı bütçeli takımlarla yola çıkan Lyon, önce Thiago Mendes (22 milyon euro), sonra Joachim Andersen (24 milyon euro) ve devamında Jeff Reine-Adelaide (25 milyon euro), ayrıca; Tino Kadeware (12 milyon euro), Youssouf Kone (9 milyon euro), Jean Lucas (8 milyon euro) ile devre arası Bruno Guimares (20 milyon euro) ile kulüp tarihinin “senelik” bonservis rekorunu kırmıştı.
Takımın iskeleti altyapı çıkışlı Fransızlardan oluşan kadronun başına, Fransızca bilmeyen bir teknik direktör getirmesi de belki ilk önemli hataydı Juninho adına.
Kendi getirdiği kendi arkadaşına, o bile 9 hafta dayanabilirken, son 7 haftada alınabilen sadece 3 puan, dibe doğru götürüyordu takımı ve yerine Fransız Rudi Garcia getirildi.
Takım adeta sihirli değnek değmişçesine düzelirken, bir anda Covid-19 patladı ve bu bela ile patlayan kulüplerin başında da Lyon geldi!..
Domino taşı gibi birbirini takip eden ve birbiriyle bağlantılı durum-sonuç ilişkileri, olayı da bugünkü iflas durumuna getirdi!
**Neler mi?
Ligler sonlandırıldığında 1 puan farkla, 24 sene sonra ilk kez Avrupa Kupaları dışında kaldılar. Bu sponsor geliri düşüşü ve işin manevi boyutu yanında, aynı zamanda hem UEFA’dan gelecek parayı, hem maç hasılatlarını hem de ürün satışını kaybetmeleri demekti.
Sadece bunlarla kalsa iyi!.. Covidden dolayı anlaşması yapılan tüm konserler, tüm etkinlikler, dolayısıyla da beklenen gelirleri de tuz buz olmuştu.
Bitmedi! devam ediyoruz ve Covid-19’la küçülen transfer piyasası da, yetiştirip satarak büyüyen Lyon’un önüne çok büyük bir set olmuş, 3 sezonda 10 tane 15 milyon üstü ( bunların 8’i 20 milyon+, 4’ü 40 milyon+) satış yapan kulüp, sadece Bertrand Traore’yi 18 milyon euroya Aston Villa’ya gönderebilmişti.
Herşey sanki “büyü yapılmışcasına” ters giderken, tek pozitif durum; Şampiyonlar Ligi’nde yarı finale kadar gelmeleri idi ama Bayern’e elendiler ve o masal da sona erdi.
Sonraki sezon, yine seyircisiz başlamış ama en azından önceki sezon yapılan 9-10 pahalı transfer yerini, sadece 2 nokta vuruşu pahalı hamle (Paqueta ve Karl Toko-Ekambi) ve genç yeteneklerden eklemeler yapılmıştı.
**Ve asıl olayı patlatan yayın ihalesine gelelim. Yıllık 1 Milyar 231 milyonluk ülke içi yayın ihalesi, her kulübe can suyu olurken, “nereden bilebilirlerdi ki”, bu anlaşmanın iptal olup, yaptıkları-yapacakları harcamaların karşılığına koydukları bu gelirin buhar olmasını!..
İhalede asıl yükü üstlenen Mediapro, daha Ekim ayında olmaz bu iş diyince, kaos başladı. Lyon için de; “cepte diye düşünülen” 35 milyon euronun gelmemesi, gelir-gider dengesinde kapanması imkansız bir kara delik demekti.
Rüya gibi başlayan anlaşma, önce Covid ile azalan ilgi, boşalan tribünler, sonra MediaPro’nun 1.5 milyon üstü bir abonelik beklerken, 500 binlerde kalması, MediaPro’nun Fransa Lig Yayınları için kurduğu Telefoot şirketini çıkmaza sokmuştu!..
İndirim istekleri de kabul görmeyince, mahkemelik oldular. Mahkemenin kazananı kağıt üstünde Fransızlar oldu ama senelik 1.1 milyar euro’dan 4 senelik sözleşme 4.4 milyar euro’luk ödemeden sadece 100 milyon euro tazminatla, elini yıkayıp kurtulan MediaPro idi asıl zaferin sahibi.
Mecburen kürkçü dükkanına, yalvar yakar Canal Plus’a döndüler ama Amazon ve Bein Sports maddi katkılarına rağmen, 620 milyon euro’ya kadar düşmüştü senelik sözleşme (sonraki sene de 570 milyon euro).
Bugünkü güncel anlaşma daha da indi ve 500 milyon euro ile DAZN-Bein ortaklığına gitti. Ve 400 deseler yine kabul görecekti çünkü oradan gelecek her kuruşa muhtaçtı kulüplerin %80’inden fazlası…
Konumuz Lyon ama; Monaco, Rennes, Metz, Auxerre, Brest gibi takımlar da “naklen yayından gelecek paraya göre” harcamalarını çoktan yapmış ve sonucunda da zarar açıklamışlardı.
Fazla uzatmadan; sonraki sezona Hollandalı Peter Bosz’la girildi ama o da tıpkı Sylvinho gibi 9 haftada gönderilip, yerine getirdiği Blanc da bekleneni veremeyince, 2021 sonunda bu kez ayrılan kendisi oldu.
Küçük bir takımı buralara getiren, adeta Lyon’un mimarı Jean-Michel Aulas baktı ki işin içinden çıkılması imkansız hale geldi, kulübü 2022 sonunda Amerikalı işadamı John Textor’a satmak zorunda kaldı.
Lyon’u alırken 884 milyon euroluk yükün altına giren Textor, Brezilya’da Botafogo ve Belçika’da Molenbeek’in de sahibi, İngiltere’de Crystal Palace’ta da %45 hissesi var.
Ama işlere, diğer ‘zincir kulüpler’den farklı yaklaşıyor. Şehir ve kulüp tarihi-değerlerine saygı göstermiyor. Tam bir acımasız patron edasıyla, para odaklı yönetim tarzıyla herşeyi satıp savıyordu.
Yerel basın, kulübün düşürülmemesi için, bu sene en az 150 milyonluk satış yapması gerektiğini yazdı ama bu çok olası gözükmüyor. Ellerinde kalan son kurşun; Crystal Palace’taki %45 hissenin satışı.
Bu gerçekleşirse ki söylenenler işin sadece ıslak imzaya kaldığı yönünde, Lyon kurtulur ama olası bir iptal durumunda, yeni bir Bordeaux vakası ile karşılaşmamız “maalesef” malumun ilanı gibi.
