Kadınlar Atletizm dünyasında öyle rekorlar var ki, bazısı 35 seneden fazla, birçoğu ise +40 senedir hala kırılamamış!..
Peki 1980’lere ait, birçoklarına göre doping etkisi ile de şaibe kokan, hepsi de zamanın Demir Perde ülkelerine ait olan rekorları kırmaya en yakın adaylar kimler ??
Eklemezsek olmaz; biz sadece Doğu Bloğu ülkeleri “bireysel” rekorlarını aldık ama 1988’den beri kırılamayan 3 Amerikan rekoru da var (100 ve 200 metreler Florence Griffith Joyner ile Heptatlon Jackie Joyner Kersee).
*** 400 Metre / Marita Koch (Doğu Almanya) / 6 Kasım 1985 – 47.60
400 metre engellinin hanımağası Sydney McLaughlin Levrone, Tokyo’da bu seneki Dünya Şampiyonası’nda 400 metrede uçarcasına bitirdiği yarışla tarihin en iyi 2’nci derecesini elde ederken, 40 senelik Marita Koch rekoruna (1985) da çok yaklaştı.
47.78’lik derece 47.60’a o kadar yakın ki, herkesin aklına “neden olmasın” sorusunu getiriyor uçan Amerikalı!..
Hatta sağanak yağmur ve ıslak zemin olmasa, belki de “o” gün kırmıştı bile!..
*** 800 Metre / Jarmila Kratochvilova (Çekoslovakya) / 26 Temmuz 1983 – 1:53.28
Bu rekorun kırılması 400 metreye oranla biraz daha zor gibi, çünkü tarihin en iyi derecesi ile bugünkü faal sporcuların zirvesi arasında 1 saniyeden fazla fark var!..
Bugüne dek en iyi 2’inci derece için bile taaa 27 Temmuz 1980’e kadar gidiyoruz; 1:53.43 – Nadezhda Olizarenko. Sovyet sporcunun dışında da, 1.54 saniyenin altına inebilen 3. bir isim daha olmadı.
Olimpiyat Şampiyonu Keely Hodgkinson (İngiltere), aktif atletlerin içinde tarihi rekora en yakın derecesine sahip olanı (1:54.61). 2025 Dünya Şampiyonasında altın madalyaya uzanan Lilian Odira – Kenya (1.54.62) da diğer olağan şüpheli.
Ama asıl merakla beklenen, 400metre ve 400metre engellinin şampiyon sporcularından Femke Bol (Hollanda). Dünya yıldızı sporcu yakın zamanda 800 m’ye geçiş yapma kararını duyurdu. Bu disiplin değişimi, ismin büyüklüğünden dolayı “acaba rekor onunla kırılabilir mi” sorusunu da beraberinde getiriyor.
Ama bence “en azından 3-5 sene içinde” çok çok zor.
*** Uzun Atlama / Galina Chistyakova (Sovyetler Birliği) / 11 Haziran 1988 – 7.52m
Bu rekor da insanüstü bir atlet çıkmazsa, uzun süreler daha kırılamazmış gibi gözüküyor.
Tarihteki 7.52’yi geçelim, 7.42 üstü bile atlayabilen atlet sayısı bile sadece 3 (Joyner Kersee-Heike Dreschler-Anisoara Kusmir) ve hepsi de 20’inci yüzyıldan!..
Son yıllarda elit kadın atletler genelde 7,00–7,15 m bandında atlıyor. 7,20 metre üzeri atlayışlar bile çok nadir.
Düşünün ki son Olimpiyat kazananı Amerikalı Tara Davis 7.10 ile altın madalyayı alırken, Tokyo 2025 Dünya Şampiyonasında da 7.13 ile zafere ulaşmıştı.
3-5 değil 30-40 santimlik bir farktan bahsediyoruz ki, bu da tarihi rekoru daha da kırılmaz hale getiriyor.
*** Disk Atma / Gabriele Reinsch (Doğu Almanya) / 9 Temmuz 1988 – 76.80m
Son yıllarda elit kadın diskçiler genelde 70–72 metre bandında atarlarken, çok istisnai atışlarda görebildik 73–74 metreleri.
Son 2 Olimpiyat şampiyonluğunu kazanan Amerikalı Valerie Allman’a 2020 Tokyo’da 68.98, Paris’te de 69.50 metrelik atışlar bile yeterli olmuştu. 2025 Tokyo Dünya Şampiyonasında da 69.48 ile kazanmıştı 30 yaşındaki sporcu.
Ama bu sene Ramona, Oklahoma’da 12 Nisan’da 73.52 atarak hem kendi kariyer hem de ülke ve kıta rekorlarını kırsa da, bu derece bile onu anca tarihin 6. sırasına yerleştirebildi.
Ne şanstır ki tarihte 7.40’i geçebilen diğer 3 atlet de Doğu Bloklarından (2 Doğu Alman, 1 Çekoslovak) ve hepsi de 1980’lerden!!.
*** Gülle Atma / Natalya Lisovskaya (Sovyetler Birliği) / 7 Haziran 1987 – 22.63m
Bu rekorun kırılması da “en azından bugün için” olağandışı olur.
Güncel elit kadın gülleciler genelde 20-21.5 arası atıyorlar ki, 21.5 metreye yakın dereceler bile çok nadir.
Şöyle açalım daha net anlatabilmek için; 2024 Paris Olimpiyatları’nda Alman Yemisi Ogunleye 20 metre ile kazanmıştı. Tokyo 2025 Dünya Şampiyonası’nda da altın madalya 20.29 metre ile Hollandalı Jessica Schidler’e gitmişti.
Gülle gibi bir sporda 1 metreye yakın farkı tarihe gömebilmek, dünyamızda doğup büyümüş bir kadın için oldukça zor gibi!..
22 metreyi tarihte bile geçebilen sadece 4 isim var ve burada da hepsi 1980’lerden.
Tarihin en iyi ilk üçü de Sovyet rekortmen sonrasında, Çek (Fibingerova-22.50) ve Doğu Alman (Slupianek-22.45) sporcular.
En olağan şüpheliler Schidler ve 21 metre bandına defalarca yaklaşan Amerikalı Chase Jackson gibi görünse de (bu sene Haziran’da 20.95 metre attı), 22.63’u geçebilmek için bugünkü insan fizyolojisine ters, fiziksel bir istisna gerekiyor mantıken!..
Ve geçelim yakın zamanda tarihe gömülen, 1980’lerden kalma tek rekora…
*** Yüksek Atlama / Stefka Kostadinova (Bulgaristan) / 30 Ağustos 1987 – 2.09m
Ukraynalı Yaroslava Mahuchikh geçen sene 37 senelik rekoru tarihe gömmüştü.
7 Temmuz 2024’te Paris’teki Elmas Lig (Diamond League) yarışmasında 2.10 atlayarak, Stade Charléty’i ayağa kaldırdı.
1 ay sonra 2024 Paris’te Olimpiyat performansı da merakla bekleniyordu. Altını aldı ama rekordan uzak, 2.00 metrelik atlayışıyla..
** Bizler de merakla bekliyoruz, diğer rekorların akıbeti ne olacak diye ??
Ama görünen o ki, bana sorarsanız sadece 400 metre ihtimal dahilinde. Kalan diğer disiplinlerdeki rekorların “minimum” 2030’ları göreceğini söylemek çok da iddialı bir yorum olmaz sanki…
Not: Erkeklerde de uzun süredir kırılamayan rekorlar var ama kadınlarda bu sayı çok daha fazla.
Tabii ki bu efsane sporcuların derecelerini sadece dopinge bağlamak gaddarlık olacaktır ama nedeni için de; hormon, steroid ve anabolizan ilaçlarla enjekte edilen takviyelerle, kadın sporcular erkek tipi kas yapısına dönüşebildiği için, etkisi çok daha fazla oluyor deniyordu.
Bu da başka bir zamana, ayrı bir yazı konusu olsun.
Yazarın diğer yazıları için tıklayın
mail: burak.belgen@abcspor.com
twitter: @BurakBelgen
